Péter Magyar i Viktor Orbán. Pojedynek na narodowe konsultacje.

Młody Bóg węgierskiej prawciy

Péter Magyar to polityk z prawicowego obozu. Przez 15 lat był w szeregach partii Fidesz, a kiedy z nich wystąpił, udzielając wywiadu kanałowi Partizán, zdemaskował korupcję i nepotyzm tego środowiska, ale nie wyparł się bliskich mu do tej pory wartości prawicy. 

Kiedy prowadzący z nim wywiad Márton Gulyás zapytał go, czy jest gotowy na współpracę z opozycją, Magyar powiedział, że całe jego życie było związane ze środowiskiem prawicowym i w nim chce pozostać. Podkreślił też, że w szeregach Fideszu jest wiele osób, które nie zgadzają się z linią partyjnego betonu, ale młodzi reformatorzy nie są dopuszczani do głosu. 

Z dzisiejszej perspektywy można pokusić się o stwierdzenie, że Péter Magyar zakładając partię Tisza, stworzył przestrzeń dla reformatorów Fideszu. Na Węgrzech nie opozycja rośnie w siłę, a toczy się walka o władzę wewnątrz obozu prawicy. 

Dotychczasowa opozycja zyskała miano “starej opozycji” i została skanibalizowana przez Tiszę. Według sondaży przedwyborczych żadna z nich nie osiągnie minimalnego progu 5%. Oznacza to również, że w parlamencie węgierskim znajdą się tylko partie z prawicowym rodowodem.

Czytaj też: Partia TISZA i jej wpływ na krajobraz polityczny Węgier

 Pokoleniowa zmiana

Tisza dziś przypomina wczesny Fidesz, a Magyar Péter podobny jest do “wczesnego” Orbána. Używa podobnej retoryki, sięga po te same środki. 

Sondaż “Głos Narodu” ma wiele wspólnego z pierwszymi konsultacjami narodowymi Orbána z 2005 r. Będący wówczas w opozycji Fidesz przygotowywał się do zbliżające się wyborów parlamentarnych w 2006 r. To był pomysł Orbána na aktywizację i zdobycie wyborców. Ułożyć program w oparciu o prawdziwe problemy i bolączki mieszkańców kraju. W drodze bezpośredniej demokracji. 9 maja 2005 r. powołuję Radę Konsultacji Narodowych, której celem było „odbudowanie duchowych i intelektualnych fundamentów demokracji w ciągu najbliższych ośmiu miesięcy” oraz umożliwienie wszystkim, niezależnie od przynależności partyjnej, wypowiedzenia się,  jaką przyszłość widzą dla siebie i dla Węgier”.

W teren wyjeżdzają cztery autobusy, by wysłuchać obywateli z każdego zakątka Węgier. W całym kraju odbywają się imprezy, podczas których pytano wyborców o ich poglądy na kwestie polityczne i publiczne.

W centrum Budapesztu pięc dni w tygodniu otwarte jest biuro Krajowe Centrum Konsultacji, gdzie każdy może przyjść i odpowiedzieć na 6 pytań zawartych w ankiecie: Co kraj zrobił dla nas? Co nas rozczarowało? Czego się boimy? Na co chcemy mieć wpływ? Co powinniśmy zmienić? Co powinno być naszym wspólnym celem? Ankiety można było także wypełnić telefonicznie lub pisemnie i odesłać pocztą.

Według Fideszu w trakcie kampanii skontaktowano się z około 1,6 miliona osób, odwiedzono 700 miejscowości. Choć w 2006 r. nie przełożyło się to jeszcze  w wyborcze zwycięstwo Fideszu, pozwoliło dobrze rozpoznać oczekiwania i nastroje społeczne. Owoce mozna było poznać w kolejnych wyborach. Po ponownym dojściu Orbána do władzy, narodowe konsultacje zostały zinstytucjonalizowane i z biegiem czasu stały się jednym z narzędzi rządowej propagandy. 

Péter Magyar podejmuje podobne działania. W całym kraju “Tisza Szigetek”, nieformalne kluby sympatyków Tiszy, własnymi środkami organizują punkty, w których można wypełnić ankietę i tym samym bezpośrednio włączyć się w tworzenie programu wyborczego partii, a  lider tej partii osobiście odwiedza 106 okręgów wyborczych. 

Nieformalne kluby sympatyków Tiszy przypominają “koła obywatelskie” zakładane przez sympatyków Fideszu po przegranej w wyborach w 2002 r. Te oddolne inicjatywy z czasem przekształciły się w formalną strukturę partyjną i przyczyniły się do spektakularnej wygranej Orbána w wyborach w 2010 i mocnego osadzenia partii w terenie. 

Péter Magyar przygotowując się do wyborów w 2026 r. obiera podobną strategię. Struktury swojej partii też chce rozbudować i umocnić włączając w nie lokalnych aktywistów i liderów klubów “Tisza Szigetek”.